Doktor nauk fizycznych, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, doktor honoris causa wielu uczelni. Emerytowany członek IBM.

Urodził się w 1950 roku w Neuenkirchen w Niemczech, w regionie Nadrenii Północnej-Westfalii. W 1968 został pracownikiem Uniwersytetu w Münster. Podczas studiów licencjackich spędził kilka miesięcy jako student letni w IBM Zurich Research Laboratory w Szwajcarii w 1972 i 1973, gdzie w 1974 rozpoczął również eksperymentalną część swojej pracy magisterskiej. W 1976 uzyskał tytuł zawodowy magistra w dziedzinie mineralogii i krystalografii na Uniwersytecie w Münster.

Wrócił do Zurychu w 1977, by rozpocząć pracę doktorską w Laboratorium Fizyki Ciała Stałego w Szwajcarskim Federalnym Instytucie Technologii (Swiss Federal Institute of Technology – ETH). W 1982 dołączył do IBM Zurich Research Laboratory jako pracownik naukowy, którego zadaniem była praca nad syntezą i charakteryzacją nowych materiałów tlenkowych. Od 1983 swoje badania skupiał na tlenkach o właściwościach nadprzewodzących, poszukując nadprzewodnictwa w temperaturach potencjalnie przekraczających znane limity. Jego praca zaowocowała odkryciem wysokotemperaturowego nadprzewodnictwa w warstwowych związkach tlenku miedzi.

Badania, które prowadził wspólnie z K. Alexem Müllerem, przełożyły się na zdobycie przez naukowców Nagrody Nobla dziedzinie fizyki w 1987 roku. Dr Bednorz otrzymał wiele innych międzynarodowych nagród i wyróżnień, m.in. tytuł doktora honoris causa nauk przyrodniczych uniwersytetów w Regensburgu (Niemcy), Salzburgu (Austria), Katowicach (Polska), Tbilisi (Gruzja) i Münster (Niemcy). Jest również członkiem honorowym Academy of Ceramics oraz członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Fizycznego, został wybrany na zagranicznego współpracownika Narodowej Akademii Nauk Stanów Zjednoczonych. Jest również członkiem honorowym Amerykańskiego Towarzystwa Ceramicznego, Szwajcarskiego Towarzystwa Fizycznego (Swiss Physical Society), Uniwersytetu Fudan w Szanghaju oraz Instytutu Fizyki w Singapurze. Uhonorowany przez Republikę Federalną Niemiec Orderem Wielkiego Krzyża Zasługi z Gwiazdą i Wstęgą.

 

Podczas 8. Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice prof. J. Georg Bednorz wygłosi wykład:

„Nadprzewodnictwo wysokotemperaturowe – kronika odkrycia i droga do przełomowej technologii XXI wieku”

Tuż po odkryciu nadprzewodnictwa sto lat temu opracowano ambitne plany jego zastosowań technicznych na jak największą skalę. Jednak niskie temperatury przejścia, niskie prądy krytyczne i wysoka wrażliwość na pola magnetyczne okazały się przeszkodami nie do pokonania. Nadprzewodnictwo pozostawało naukową ciekawostką przez dziesięciolecia – do momentu, kiedy pod koniec lat 70. nowe nadprzewodniki międzymetaliczne otworzyły możliwość opracowania potężnych magnesów używanych do badań półprzewodnikowych i przyrządów medycznych.

Mimo dekad poszukiwania materiałów o wyższych temperaturach krytycznych nadprzewodnictwo pozostawało zjawiskiem występujących przy niskich temperaturach. Zmiana schematów w strategii badań nad nowymi materiałami – tym razem z wykorzystaniem tlenków zamiast metali – doprowadziła do odkrycia nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego, które mogło znaleźć zastosowanie w nowej klasie materiałów.

Realizacja tego planu wymagała jednak podjęcia wielu decyzji, a każda z nich istotnie przyczyniła się do osiągnięcia tego sukcesu. Potrzeba było również odpowiednich ludzi z odpowiednimi pomysłami, którzy spotkali się we właściwym czasie. To odkrycie oraz trzy dekady badań i rozwoju doprowadziły do opracowania nowych nadprzewodników opartych na tlenku miedzi, jako wysokowydajnych materiałów, które obecnie są podstawą przemysłu nadprzewodnikowego.

Technologia nadprzewodnikowa może potencjalnie wpłynąć na cały sektor energetyczny dzięki swoim zaletom w zakresie wytwarzania, przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej oraz wydajnych procesów przemysłowych. Przyczyniłoby się to w znacznym stopniu do przejścia na społeczeństwo w pełni elektryczne i tym samym umożliwiłoby skuteczniejsze przeciwdziałanie zmianom klimatu. Jednakże mimo udanych demonstracji w prototypowych maszynach i procesach przemysłowych proces wielkoskalowego wdrożenia nowych nadprzewodników do nowatorskich technologii wciąż przebiega wolno.

Edycja
6. ŚFN [ grudzień 2022 ]
Kod
331