polski

Wykład gościni specjalnej Natalii Bujak o tym, jak powstaje podkast Bunkier Nauki.

Trzecia zwrotka hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej jest szczególnie interesująca dla skandynawistów. Wcale nie tylko ze względu na wspomniany w niej potop szwedzki! Wykład pokaże, ile w jednym czterowierszu może być zapisanej historii wydarzeniowej, a przede wszystkim kulturowej historii duńsko-polskiego spotkania. Słuchacze dowiedzą się, co dokładnie Czarniecki robił na Północy, jakie morze i w jakich okolicznościach pokonywali jego żołnierze oraz jak te czyny zapisały się w duńskiej pamięci.

Spojrzymy na budowaną drogę wodną łączącą Bałtyk z Zalewem Wiślanym i Elblągiem, traktując ją nie jako dzieło i przedmiot sporu osobistości znanych z dzisiejszej sceny medialno-politycznej, ale pomysł, który ma już 450 lat. Wyjaśnimy, na czym polega podejście fronetyczne (phronetic social science) do nowej infrastruktury tzw. megaprojektów.

Czy naprawdę całe nasze życie jest zapisane w genach? Czy możemy z nich odczytać naszą przyszłość? Czy mamy wpływ na nasze losy mimo genów? Czy wiedza o genach to zagrożenie czy błogosławieństwo? Czy genetyka to oręż do walki czy do obrony?

Radioterapia w wysokich dawkach to skuteczna metoda leczenia chorych na nowotwory złośliwe i jest zazwyczaj z onkologią kojarzona. Niskie dawki promieniowania jonizującego mają działanie przeciwzapalne i tę właściwość wykorzystuje się w leczeniu licznych chorób nieonkologicznych, choć to zastosowanie nie jest powszechnie znane. Przykładem takich schorzeń mogą być: łokieć tenisisty, zespół bolesnego barku, ostroga piętowa, choroba Gravesa-Basedowa; a także poważniejsze, jak neuralgia nerwu trójdzielnego, oporne zaburzenia rytmu serca czy zapalenie płuc w przebiegu COVID-19.

Ludzie popełniają błędy. Nie jest jednak dobrze, jeśli błędy popełniają konstruktorzy pojazdów kosmicznych. Dowiemy się, jak kosztowny może być brak jednego znaku w oprogramowaniu rakiety czy z pozoru niewinne wykręcenie kilku śrub. Z humorem popatrzymy na najdziwniejsze pomyłki, jakie zdarzyły się w historii astronautyki.

Pierwszy zbudowany w Polsce instrument kosmiczny miał za zadanie badać aktywność słoneczną. Został wyniesiony rakietą, która tak naprawdę była radzieckim pociskiem przerobionym na rakietę nośną. Instrument poleciał w kosmos w 1970 roku, otwierając tym samym całkiem długą listę misji słonecznych z udziałem polskich heliofizyków i inżynierów. Jako Centrum Badań Kosmicznych PAN bierzemy udział w kilku najbardziej przełomowych misjach solarnych ostatnich i najbliższych lat.

Czarne dziury od dziesięcioleci stanowią zagadkę. Pierwsze koncepcje niezwykle gęstych obiektów – wówczas nazywanych czarnymi gwiazdami – pochodzą już z XVIII wieku. Dokładniej to zjawisko opisał Albert Einstein. Od tego czasu świat naukowy stoi przed wielkim wyzwaniem: czarnych dziur nie da się zobaczyć wprost. Jak wobec tego można je obserwować? Skoro ich nie widać, skąd pewność, że w ogóle istnieją? Powstało wiele narzędzi i eksperymentów teoretycznych, umożliwiających wykrywanie czarnych dziur.

Zapraszamy do strefy Bricks 4 Kidz – to połączenie zabawy i nauki przy wykorzystaniu lubianych przez wszystkich klocków Lego.

Zapraszamy do świata pełnego zabawy, uśmiechu, ruchu i niezapomnianych doświadczeń!