Czym są choroby środowiskowe? To częściowe lub bezpośrednie następstwo narażenia organizmu na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych. Ich występowanie jest ściśle powiązane ze zmianami środowiska naturalnego – nieustanna eksploatacja oraz nierozważne zarządzanie jego zasobami doprowadzają do powstawania dużej ilości zanieczyszczeń, które z kolei przenikają do wody, gleby, powietrza, skąd mogą z łatwością przedostać się do ludzkiego organizmu. Efekt funkcjonowania w takim otoczeniu przez długi okres może mieć poważne konsekwencje – choroby nowotworowe, genetyczne, układu oddechowego, nerwowego, alergie czy różne zatrucia to tylko niektóre z realnych powikłań.
W odpowiedzi na to zjawisko, powstaje medycyna zaangażowana, która – kierując się teraźniejszym i przyszłym zdrowiem społeczeństwa – z uwagą studiuje przeszłość. Coraz więcej mówi się o możliwości „wyprzedzenia” potencjalnych chorób środowiskowych (zawodowych, poprzemysłowych) oraz o sposobach radzenia sobie z nimi. Z tego powodu podczas siódmej edycji Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE (9–11 grudnia 2023 roku) jedną ze stref specjalnych będzie właśnie strefa chorób środowiskowych.
Przybliżając wspomnianą medycynę zaangażowaną z jej teoretycznej i praktycznej strony, chcielibyśmy pokazać, jak świadome i uważne rozpoznanie chorób industrialnego Śląska pomaga wypracować odpowiednie strategie ich leczenia oraz profilaktyki. Z uwagi na specyfikę regionu przemysłowego, jakim jest Górny Śląsk i Zagłębie oraz biorąc pod uwagę negatywny wpływ zanieczyszczeń przemysłowych (np. górniczych pyłów) na zdrowie mieszkańców, w strefie tej skupimy się na poznaniu chorób środowiskowych nie tylko z medycznej, ale także społecznej perspektywy. Postaramy się przedstawić konkretne działania pomocne w tworzeniu bardziej przyjaznego środowiska przemysłowego, którego celem byłoby dbanie o bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców (nie tylko Śląska!).
\Oprócz strefy chorób środowiskowych w programie 7. ŚFN znajdzie się również druga strefa specjalna – strefa motorsportu. Pokaże ona, że naukę można odnaleźć w różnych rodzajach sportów motorowych, a rozwiązania techniczne wykorzystywane w tej dziedzinie przydają się również w naszej codzienności. Z logistycznego, psychologicznego oraz fizjologicznego punktu widzenia przyjrzymy się temu obszarowi motoryzacji, a wspólnie z ekspertami dowiemy się wielu ciekawostek o nowoczesnych technologiach.
Jak widać, strefy specjalne są prawdziwą specjalnością naszego festiwalu! :-) Każda z edycji w wyjątkowy sposób przybliża uczestnikom konkretną dziedzinę naukową lub warte uwagi, aktualne zjawisko społeczne. Dzięki wydarzeniom odbywającym się w zakresie stref specjalnych każdy zainteresowany może pogłębiać swoją wiedzę, zapoznać się z najnowszymi badaniami oraz dowiedzieć się wielu ciekawostek specjalnie przygotowanych na tę okazję przez ekspertów. Poniżej przypominamy, jakie unikatowe strefy specjalne zaproponowaliśmy odwiedzającym podczas poprzednich edycji Śląskiego Festiwalu Nauk KATOWICE:
● Strefa kosmiczna (3. ŚFN) – skupiała wszystkich badaczy oraz uczestników zakochanych w kosmosie! Odwiedzający tę strefę mogli przyjrzeć się z bliska łazikom marsjańskim i skafandrom kosmicznym oraz uczestniczyć w ciekawych pokazach w mobilnym Planetarium Śląskim z Chorzowa. Wspólnie mogliśmy wysłuchać rozmowy z pierwszym (i na razie jedynym!) Polakiem w kosmosie – Mirosławem Hermaszewskim oraz astronautką NASA Nicole Stott, która spędziła w przestrzeni kosmicznej dokładnie 103 dni, 5 godzin, 48 minut i 37 sekund!;
● Strefa klimatu i elektromobilności (4. ŚFN) – przedstawiała uczestnikom ekologiczne i nieszkodzące środowisku pojazdy – motory i samochody elektryczne, a także samoloty solarne. Odwiedzający strefę mogli zobaczyć zaprezentowany w niej balon Uniwersytetu Śląskiego, który powstał, by badać powietrze miast należących do Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii;
● Strefa Lema (5. ŚFN) – przybliżała uczestnikom postać wybitnego polskiego pisarza i futurologa, Stanisława Lema. Strefa powstała jako upamiętnienie 100-lecia jego urodzin, przypadających w 2021 roku. Zainteresowani mogli uczestniczyć w interesujących wykładach oraz debacie traktujących o życiu i twórczości patrona strefy oraz przyjrzeć się prezentowanemu robotowi humanoidalnemu.
● Strefa miasta i wody (5. ŚFN) – zaprezentowała temat przewodni strefy, jakim stała się Rawa wraz z towarzyszącą jej przestrzenią publiczną. Zaproszeni naukowcy opowiadali o sposobach badania wody – uczestnicy mogli naprawdę wziąć Rawę „na warsztat”! Aktywności odbywające się wzdłuż jej bulwarów pozwoliły zobaczyć nasze miasto na nowo, z tej „wodnej” perspektywy!
● Strefa dostępności (5. ŚFN) – koncentrowała się na dostosowywaniu codzienności (także tej online) do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Jako że festiwal jest miejscem, które nikogo nie wyklucza, odwiedzający mogli doświadczyć świata z innej perspektywy – celem strefy było zwrócenie uwagi na pomoc, jaką mogą otrzymać osoby zmagające się z niepełnosprawnościami.
● Strefa węgla (6. ŚFN) – skupiła uwagę uczestników na drodze, jaką pokonał węgiel w czasie od początków życia na naszej planecie aż po odkrywanie przez nas wszechświata. Strefa starała się przybliżyć ogromną rolę tego surowca, a także spojrzała na niego z perspektywy różnych dziedzin wiedzy a także sztuki.
Strefy specjalne zawsze cieszyły niezwykłym zainteresowaniem festiwalowej publiczności i jesteśmy przekonani, że podobnie będzie w przypadku stref motorsportu oraz chorób środowiskowych. Już teraz zapraszamy do Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach od 9 do 11 grudnia!
