Minęła kolejna edycja naszego corocznego święta nauki! 8. Śląski Festiwal Nauki Katowice, który odbył w się dniach 7–9 grudnia w Międzynarodowym Centrum Kongresowym, był zwieńczeniem całego roku obchodów przyznania Katowicom tytułu Europejskiego Miasta Nauki 2024. Uczestnicy mogli wziąć udział w ponad tysiącu aktywnościach naukowych zlokalizowanych na ponad dwudziestu scenach tematycznych, blisko dwustu stanowiskach pokazowych i w strefach specjalnych, przygotowanych przez ponad dwa tysiące naukowczyń i naukowców oraz popularyzatorek i popularyzatorów nauki.
W tym roku przestrzeń Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice została zorganizowana w wyjątkowy sposób – w Międzynarodowym Centrum Kongresowym powstało prawdziwe Miasto Nauki, z podziałem na Dzielnice, Rynek Idei Miasta Nauki oraz bulwary.
Każdy dzień 8. ŚFN rozpoczynał specjalny wykład otwierający prowadzony przez zaproszonego gościa, który odkrywał przed nami tajemnice nauki i wprowadzał nas w atmosferę Festiwalu. W sobotę 7 grudnia odbył się wykład prof. Jeffa Forshawa pt. „Czarne dziury. Klucz do zrozumienia Wszechświata”, podczas którego naukowiec przybliżył tajemnicze zjawisko występowania czarnych dziur w przestrzeni kosmicznej. W niedzielę 8 grudnia mogliśmy uczestniczyć w wykładzie prof. Andrzeja Dragana pt. „Czy teraźniejszość istnieje?”, podczas którego poznaliśmy najnowsze informacje dotyczące teorii względności. Z kolei w poniedziałek 9 grudnia wysłuchaliśmy wykładu prof. Lewisa Dartnella pt. „Jak Ziemia ukształtowała historię ludzkości”, w trakcie którego przyglądaliśmy się naszemu życiu na Ziemi i jego zależności od procesów zachodzących w środowisku.
Zwieńczenie obchodów EMNK 2024
Pod koniec pierwszego dnia 8. edycji Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice odbył się Wieczór Miasta Nauki. Było to pierwsze podsumowanie całego roku obchodów przyznania Katowicom tytułu Europejskiego Miasta Nauki 2024. Podczas wydarzenia przyjrzeliśmy się dotychczasowym działaniom, przedstawiliśmy propozycje kolejnych twórczych przedsięwzięć w Mieście Nauki oraz potwierdziliśmy dalszą współpracę między uczelniami i samorządami w zakresie naukowej transformacji województwa śląskiego.
Potwierdzeniem planów kontynuowania idei EMNK 2024 stała się Deklaracja Miasta Nauki, którą podpisali rektorzy uczelni zrzeszonych w Konsorcjum Akademickim – Katowice Miasto Nauki oraz wszyscy zainteresowani dalszym rozwojem naszego regionu (wciąż zachęcamy do składania podpisów przez formularz online!). Wieczór Miasta Nauki został uświetniony przez wspaniały koncert muzyki filmowej w wykonaniu Jana Stokłosy z muzykami Stokłosa Collective Orchestra.
Podczas 8. ŚFN zaprezentowane zostały ponadto efekty trwałe EMNK, takie jak: Inauguracja Programu Naukowego dla Śląska, koncepcja Zielonej Strefy Nauki czy mapa Sieciowego Centrum Nauki. Na Festiwalu powtórzyliśmy również najciekawsze aktywności ze wszystkich 50 Tygodni Miasta Nauki, które odbyły się m.in. na sześciu scenach Rynku Idei Miasta Nauki. Podsumowaliśmy też Program Młodych Miasta Nauki oraz uczestniczyliśmy w wielu inspirujących spotkaniach, m.in. z polskimi i światowymi laureatami konkursu FameLab, zwycięzcami EU TalentON oraz reprezentantami EUCYS (European Union Contest for Young Scientists).
Nowości 8. ŚFN Katowice
Jedną z nowości zaprezentowanych podczas 8. ŚFN Katowice była przestrzeń Kawiarni Literackiej, współorganizowana z trzema festiwalami literackimi: Aglo Festiwalem, Festiwalem Przestrzeń Słowa Biblioteki Śląskiej oraz Festiwalem Słowa im. J. Pilcha Granatowe Góry, gdzie odbyło się wiele rozmów i literackich spotkań przedstawiających m.in. koloryt lokalny oraz historię naszego regionu.
Ponadto uczestnicy Festiwalu mieli okazję odwiedzić trzy nowe strefy specjalne. W Strefie Gamingu rozmawialiśmy m.in. o grach wideo i planszowych, a także wkroczyliśmy w obszar niesamowitych technologii, które pozwoliły nam zanurzyć się w wirtualne oraz planszówkowe światy. Podczas aktywności dostępnych w Strefie AI zgłębialiśmy wiedzę na temat sztucznej inteligencji oraz próbowaliśmy poznać odpowiedzi na pytania dotyczące m.in. mądrości sztucznych sieci neuronowych czy roli AI w zawodach przyszłości. Z kolei w ramach atrakcji przygotowanych w Strefie Kosmosu mogliśmy przyjrzeć się bliżej łazikom marsjańskim oraz zobaczyć niesamowite pokazy astronomiczne w mobilnym planetarium należącym do Planetarium – Śląskiego Parku Nauki.
Podczas 8. ŚFN Katowice mieliśmy również okazję zobaczyć, jak wygląda nasza planeta z perspektywy kosmosu. Stało się to możliwe dzięki ogromnej efektownej kuli (o średnicy aż 7 metrów!) umieszczonej nad salą wielofunkcyjną w MCK. Mobilna instalacja Gaia – projekt multidyscyplinarnego artysty Luke’a Jerrama – jest 1,8 miliona razy mniejsza od prawdziwej Ziemi, a każdy centymetr oświetlonej od wewnątrz rzeźby odpowiada 18 km realnej powierzchni. Stojąc w odległości 211 m od dzieła, mogliśmy zatem zobaczyć Ziemię taką, jaką widzielibyśmy z powierzchni Księżyca!
Spotkania z gośćmi specjalnymi
Wyjątkową częścią programu 8. edycji ŚFN Katowice były spotkania z zaproszonymi gośćmi. O tajemnicach różnych dziedzin nauki rozmawialiśmy z naukowczyniami i naukowcami z zagranicy – m.in. laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki prof. J. Georgiem Bednorzem, dr Yolandą Ohene, prof. Normanem Daviesem, Fran Scott, prof. Jeffem Forshawem, Cosimo Accoto, prof. Alicją Tardy czy prof. Lewisem Dartnellem – a także z Polski, wśród których znaleźli się m.in. dr Dawid Myśliwiec, Aga Szuścik, prof. Andrzej Dragan, Tymon Tymański, dr inż. Adam Mirek, Agata Romaniuk, Karol Wójcicki, dr Agata Kołodziejczyk, dr Krzysztof M. Maj czy Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka.
Konkursy 8. ŚFN Katowice
W czasie trzech festiwalowych dni poznaliśmy również laureatki i laureatów prestiżowych konkursów organizowanych w ramach Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice.
W sobotę przyznaliśmy Nagrodę POP Science wybitnym popularyzatorom nauki. Laureatami zostali: Karol Wójcicki za stronę i profil „Z głową w gwiazdach” (strona lub blog), dr Łukasz Lamża – twórca wideobloga Czytamy naturę (wideoblog), podcast „Pogadajmy o nauce” (podcast lub audycja radiowa), dr inż. Anna Byczek-Wyrostek z Politechniki Śląskiej (myśl globalnie, działaj lokalnie – uczelnie) oraz dr inż. Edyta Łaskawiec (myśl globalnie, działaj lokalnie – mieszkańcy województwa śląskiego). Wręczyliśmy również Nagrodę Specjalną POP Science – Wybitny Popularyzator Nauki dr. Tomaszowi Rożkowi. Więcej informacji o laureatach tegorocznej edycji znajdziecie na naszej stronie.
W niedzielę mogliśmy uczestniczyć w oficjalnej gali wręczenia Śląskiej Nagrody Naukowej – wyróżnienia przyznawanego przez uczelnie współorganizujące ŚFN osobom, które promują śląską naukę na arenie krajowej i międzynarodowej. W kategorii „Pracownicy” nagrodę otrzymali: mgr Piotr Ceglarek i mgr Jan Dybała (ASP), dr Wacław Adamczyk (AWF), prof. dr hab. inż. Sławomir Boncel (PŚ), prof. dr hab. n. med. Mariusz Gąsior (SUM), prof. dr hab. Krystian Heffner (UE), prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska (UJD) oraz prof. dr hab. Miron Lakomy (UŚ). W kategorii „Doktoranci” nagrodę zdobył mgr inż. Adam Kaczmarek (UJD). Nagrodą Specjalną Prezydenta Miasta Katowice uhonorowano dr. hab. inż. Grzegorza Wojnara, prof. PŚ, z kolei laureatami Nagrody Specjalnej „Zasłużony dla nauki śląskiej” zostali dr inż. Marcin Krupa, Prezydent Miasta Katowice oraz Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Sylwetki laureatów ŚNN 2024 przybliżyliśmy w artykule na naszej stronie.
Tego samego dnia ogłosiliśmy wyniki konkursu OFF Science – Przeglądu Garażowych Wynalazków, w którym nagrodzone zostały innowacyjne i twórcze rozwiązania techniczne. Zwycięzcami zostali: Wielkoformatowa obrabiarka CNC autorstwa Antoniego Ciesielskiego (Nagroda Internautów), AiBach autorstwa Pawła Obsadnego (Nagroda Komisji Konkursowej) oraz Pomóż! Uratuj psiaka autorstwa Emilii Szwedy, Mai Szwedy, Juliusza Szwedy i opiekunów naukowych (Nagroda Publiczności Festiwalowej). Więcej o ceremonii wręczenia nagród i zwycięskich wynalazkach przeczytacie na naszej stronie.
W ostatni dzień Festiwalu odbył się finał konkursu „Młodzi dla przyszłości Śląska”. Spośród dziesięciu zwycięskich projektów wyłonionych w tegorocznej edycji nagrodziliśmy ten, który uzyskał najwięcej głosów festiwalowej publiczności. Nagroda specjalna trafiła do uczniów IV Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 6 im. Króla Jana III Sobieskiego w Jastrzębiu-Zdroju za projekt Pomóż! Uratuj psiaka. O wszystkich zwycięskich projektach możecie przeczytać w zakładce Laureaci 2024 na naszej stronie.
ŚFN dla każdego!
Śląski Festiwal Nauki Katowice to niezmiennie wydarzenie bezpłatne i dostępne – podczas Festiwalu zadbaliśmy o udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami – zapewniliśmy m.in. tłumaczenia na język migowy, technologie wspomagające słyszenie, przestrzenie dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową i przyjazne osobom ze spektrum autyzmu, a także asystę dla osób z niepełnosprawnościami.
Śląski Festiwal Nauki Katowice to jedyne w swoim rodzaju miejsce rozwijania pasji i odkrywania bogactwa różnych dziedzin nauki. Dziękujemy, że razem z nami tworzycie jedno z największych wydarzeń tego typu w kraju i Europie!
Zobaczcie fotorelacje z poszczególnych dni Festiwalu!
Szczegółowe informacje o ŚFN Katowice znajdziecie na naszej stronie internetowej i w mediach społecznościowych – możecie nas śledzić na Facebooku i Instagramie. Zachęcamy również do subskrybowania Supernovej – newslettera Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice oraz Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.
8. Śląski Festiwal Nauki Katowice zorganizowali: Uniwersytet Śląski w Katowicach (lider i pomysłodawca przedsięwzięcia), Miasto Katowice (miasto gospodarz wydarzenia), Województwo Śląskie i Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (współgospodarze), a także Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Politechnika Częstochowska, Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach oraz Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie.
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Społeczna odpowiedzialność nauki II.
Wydarzenie zostało sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Europejska Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych (REA). Unia Europejska ani REA nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
Sponsorem Złotym Festiwalu jest PKO Bank Polski. Sponsorem Srebrnym jest ING Bank Śląski, iStudies by iSpot. Sponsorami Festiwalu są: All 4 Comms Ltd. i Fakro Sp. Z o.o. Partnerem Złotym jest Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA. Partnerem Srebrnym jest Sieć Badawcza Łukasiewicz. Partnerami strategicznymi i głównymi patronami medialnymi są: Polityka, Wiedza i Życie, Świat Nauki oraz Pulsar. Partnerami są: Lasy Państwowe, Polsko-Amerykańska Komisja Fulbrighta, Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, Centrum Kopernika / Copernicus Center, Centrum Nauki Experyment w Gdyni, Aglo Festiwal, Przestrzeń Słowa, Festiwal Słowa im. Jerzego Pilcha ,,Granatowe Góry", Muzeum Śląskie, Do dzieła. Mobilna Pracownia plastyczno-sensoryczna, Bajka Pana Kleksa, Fundacja W TO MI GRAJ, Mobilna strefa kreatywności, Przedszkole SUPER Giganci, Centrum Kreatywności 1000 klocków by Bricks4kidz, Animacje Megi.
Patronatem honorowym objęli wydarzenie: Minister Edukacji Narodowej, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Ministerstwo Finansów, Narodowe Centrum Nauki, Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej, Marszałek Województwa Śląskiego Wojciech Saługa, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Prezydent Miasta Katowice, Prezydent Miasta Gliwice Katarzyna Kuczyńska-Budka, Prezydent Miasta Sosnowiec, Prezydent Miasta Zabrze, Prezydent Miasta Bytom, Prezydent Miasta Chorzów, Burmistrz Miasta Cieszyna, Prezydent Miasta Bielsko-Białej, Prezydent Miasta Częstochowy.
Głównymi patronami medialnymi 8. Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice są: Onet i TVP Nauka. Głównym regionalnym patronem medialnym jest Radio Katowice. Patronatem medialnym objęli wydarzenie: PAP Nauka w Polsce, Forum Akademickie, Radio 357, Gazeta Wyborcza, Dziennik Zachodni, Radio Bielsko, Radio Express, Radio eM, Charaktery, wKatowicach.eu, Gość Niedzielny, Mały Gość Niedzielny, ,,Świerszczyk” Magazyn dla dzieci.