Fizyka

„Czytamy naturę” ma już 5 lat, podczas których opowiedziałem Wam prawie 700 artykułów naukowych ze wszystkich dziedzin nauki. Czy da się to wszystko jakoś sensownie podsumować? Czy da się w ogóle odpowiedzieć na pytanie: co się dzieje w nauce?

Poeksperymentuj z nami i spróbuj własnych sił w prostych doświadczeniach z elektroniki. Chcesz zobaczyć, jak zabawa zamienia się w naukę? Zapraszamy dzieci i młodzież! W trakcie zajęć dowiecie się, dlaczego dioda świeci i skąd ma tyle magicznych kolorów. Poznacie też krokodylki – naszych asystentów, którzy pomogą w tworzeniu pierwszych obwodów elektrycznych. Początkujący stworzą prosty obwód, który zaświeci diodę. A bardziej zaawansowani podejmą wyzwanie – budowę sygnalizatora świetlnego! Będzie naukowo, zabawnie i świecąco!

Satelity są niezbędnym elementem naszej codzienności. Mapy, prognoza pogody, turystyka, monitorowanie zmian klimatu czy zarządzanie kryzysowe – wymagamy tutaj stałej dostępności danych satelitarnych. Ale na orbicie zrobiło się ciasno. Pojawiły się śmieci kosmiczne, coraz częściej zdarzają się kolizje. Podczas wykładu będzie okazja dowiedzieć się, jak sobie z tym problemem radzimy i jaka jest polska specjalizacja w tym zakresie.

Nocne niebo, często pomijane w naszym tętniącym życiem świecie, ma ogromną wartość społeczną i ekonomiczną. Oprócz zapierającego dech w piersiach piękna, służy jako źródło zachwytów i inspiracji, wspierając poczucie wspólnego dziedzictwa i tożsamości kulturowej, która przekracza granice. Przez tysiąclecia gwiazdy nami kierowały, kształtowały historie i inicjowały odkrycia naukowe, łącząc nas z rozległym wszechświatem i rozpalając naszą ciekawość. Ta samoistna wartość jest obecnie wzmacniana przez gospodarkę „Nowej Przestrzeni”. Co więcej, nocne niebo zapewnia wymierne korzyści ekonomiczne.

Wracamy na Księżyc, a niedługo potem mamy szansę polecieć na Marsa. Będą to wielkie eksploracyjne osiągnięcia, ale nie mniej ważne jest to, co dzięki nim uda się osiągnąć na Ziemi. 50 lat temu pierwszy w historii ludzkości program załogowych lotów na Księżyc Apollo ukształtował całe pokolenia, prowadząc nie tylko do rozwoju naukowego i technologicznego (w tym do wdrożenia w życiu codziennym wielu kosmicznych rozwiązań), ale także wpływając na sferę kultury, humanistyki czy prawa.

Czy kolonizacja Marsa to science fiction? A może rzeczywiście jest tak blisko, jak twierdzi Elon Musk? W jaki sposób moja kariera naukowa lub inżynieryjna może zostać wykorzystana do osiągnięcia ambicji ludzkości bycia gatunkiem międzyplanetarnym w następnej dekadzie? Wbrew powszechnemu przekonaniu, przy obecnej technologii możemy żyć na Marsie po kosztach tańszych niż utrzymanie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej czy technologii wahadłowców kosmicznych.

Wyzwania związane z życiem na Marsie są dobrze udokumentowane. Ponieważ w nadchodzącej dekadzie stoimy o krok od stania się gatunkiem międzyplanetarnym, niedawno dokonaliśmy niesamowitego przełomu w technologii edycji genów. Może to na wiele sposobów zmienić możliwości życia poza światem.

Nie jest tajemnicą, że na Ziemi występują wstrząsy sejsmiczne. Są miejsca na naszej planecie, w których trzęsienia zdarzają się znacznie częściej niż w innych jej obszarach. Budowa obiektów należących do infrastruktury krytycznej jest poprzedzona oceną ryzyka sejsmicznego. Ziemia nie jest jednak odosobnionym przypadkiem, jeśli chodzi o aktywność sejsmiczną. W kwietniu 2019 roku sonda InSight zarejestrowała wstrząsy sejsmiczne na Marsie.

Zorze kojarzą się zazwyczaj ze zjawiskiem występującym na obszarach polarnych. W ostatnim czasie jednak coraz częściej możemy obserwować je na polskim niebie. Z czym związane jest ich częste występowanie na tak niskich szerokościach geograficznych? Czym jest cykl słoneczny, jak długo trwa i jaki ma to związek z „pogodą”? Na wykładzie przybliżona zostanie tematyka prognoz pogody kosmicznej i jej wpływu na występowanie zorzy polarnej.

Często słyszymy o spektakularnych odkryciach dokonanych przez największe teleskopy, zarówno naziemne, jak i kosmiczne. Jednak mniejsze teleskopy również mogą odegrać ważną rolę w badaniach astronomicznych. Podczas wykładu przedstawię inicjatywę BHTOM.space, koordynowaną przez Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet w Cambridge, która zrzesza ponad 100 profesjonalnych i amatorskich teleskopów (z całego świata) o średnicach zwierciadeł od 25 cm do 2,5 m.