Geograf, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, geomorfolog i glacjolog, badacz lodowców Arktyki. Specjalizuje się w problematyce interakcji klimatu z lodowcami i ze środowiskiem polarnym, a w szczególności dynamiką lodowców kończących się w morzu.
Nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Śląskim od 1975 roku. Dziekan Wydziału Nauk o Ziemi (1993–1996 i 2002–2008) oraz prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą (1996–1999). W latach 2005–2019 kierował Katedrą Geomorfologii na Wydziale Nauk o Ziemi UŚ. Był inicjatorem i współtwórcą Centrum Studiów Polarnych oraz jego przewodniczącym (2013–2024). Pełnił funkcję przewodniczącego (2008–2018), a obecnie jest członkiem Prezydium Komitetu Badań Polarnych PAN.
Prowadził badania z zakresu glacjologii i geomorfologii glacjalnej na Spitsbergenie, Islandii i Alasce, a także w Tatrach, Himalajach i na terenie północnej Polski. Uczestnik i kierownik ponad 30 wypraw na Spitsbergen. Realizował i koordynował duże krajowe i międzynarodowe projekty badawcze. Był inicjatorem prestiżowej międzynarodowej Grupy Roboczej Glacjologii Arktycznej w ramach International Arctic Science Committee (aktywna od 1994).
Opublikował trzy książki i ponad 100 artykułów naukowych (głównie w czasopismach międzynarodowych) oraz wydał kilkadziesiąt innych publikacji. Członek polskich i międzynarodowych organizacji naukowych. Reprezentuje Polskę w Europejskiej Radzie Polarnej.