Nauki humanistyczno-społeczne

Sztuczna inteligencja jest planetarną prowokacją dla ludzkości. Pyta człowieka o jego podstawowe prerogatywy: język, wizję, działanie. W złotym wieku tej nowej symulacji obliczeniowej sztuczna inteligencja jest rewolucją epistemologiczną o równym lub większym wpływie niż rewolucja eksperymentalna z XVI i XVII wieku. Obejmuje naukę w równym stopniu naukę, jak i inżynierię, oraz wpływa na społeczeństwo i gospodarkę, wytwarzając i pobudzając innowacje kulturowe (od etyki, przez ekonomię, po politykę) niezbędne, aby XXI wiek mógł prosperować dzięki nowym paradygmatom i kulturom.

Czy maszyny są moralne? W jakim zakresie czatboty mogą być etyczne? Czy AI jest dla nas konkurencją? Starsze pokolenia boją się AI w roli Terminatora. Młodsze niepostrzeżenie poświęcają swoją decyzyjność i niezależność w imię wygody. Jednak we wszystkich pokoleniach technologie sztucznej inteligencji wywołują wiele wątpliwości w zakresie oceny moralnej, ryzyka agregacji prywatnych danych, rozwoju prognostyki społecznej na podstawie danych behawioralnych, wreszcie – delegowania procesu decyzyjnego na maszyny.

Osobisty cyfrowy kapitał poznawczy (PDCC) reprezentuje unikalny zbiór cyfrowo przechowywanej wiedzy, umiejętności i doświadczeń jednostki, podczas gdy publiczny lub zbiorowy cyfrowy kapitał poznawczy (CDCC) obejmuje ogromną, zbiorową bazę wiedzy dostępną za pośrednictwem Internetu i systemów sztucznej inteligencji. Koncepcja „osobistego” cyfrowego kapitału poznawczego pojawia się jako odpowiedź na rosnący trend eksternalizacji poznawczej w epoce cyfrowej, gdy jednostki w coraz większym stopniu przenoszą swoje osobiste funkcje poznawcze na urządzenia cyfrowe i bazy danych.

Wśród korzyści dla kobiet sztuczna inteligencja zapewnia już lepszy dostęp do edukacji i rozwoju umiejętności oraz nowych możliwości zatrudnienia; promuje niezależność finansową oraz uczestnictwo w życiu społecznym i politycznym; przeciwdziała także uprzedzeniu i przemocy związanej z płcią, a także rozprawia się z dezinformacją i stereotypami dotyczącymi płci. Chciałbym zilustrować te trendy i korzyści, także w świetle generatywnej sztucznej inteligencji, która stawia mężczyzn i kobiety na równi, jeśli chodzi o upraszczanie uciążliwych zadań i zwiększanie kreatywności.

strefa AI

Sztuczna inteligencja coraz wyraźniej pojawia się na horyzoncie doświadczenia współczesnego człowieka. I chociaż AI jest owocem nauk ścisłych, to szeroko rozumiana humanistyka pozwala nam odpowiednio sproblematyzować to wydarzenie – a jest ono bez precedensu w historii naszej cywilizacji. Dzięki filozofii, literaturze i sztuce możemy zadawać pytania wykraczającego poza analizy naukowo-techniczne. O topozofii (czyli świeckiej metafizyce Stanisława Lema), o możliwej postsekularnej interpretacji zachodzących przemian oraz o ewolucji homo sapiens z dr.

Sztuczna inteligencja zmienia proces twórczy w wielu obszarach sztuki, redefiniując zarówno muzykę, malarstwo, rzeźbę, film, jak i sztukę mediów. Jak w tej perpektywie należy rozumieć kreatywność ludzką i maszynową? Czy AI jest twórcza czy tylko wykonuje algorytm, realizując polecenia człowieka? A może AI zastąpi artystów? Czy sztuka robotów i sztuka AI dalej potrzebują człowieka? Odkąd w 2018 roku dom aukcyjny Christie’s sprzedał obraz grupy Obvious, stworzony przy użyciu sztucznej inteligencji za ponad 400 tys. dolarów, odpowiedzi na te pytania stają się coraz bardziej palące.

Czy wiesz, które danie nielegalnie podaje się w gazecie? Która francuska aktorka sypiała w trumnie? W jakim celu cadillac wjechał w 1975 r. w podpaloną piramidę z telewizorów? Co łączy te wszystkie pytania? Jeśli Twoja odpowiedź brzmi: „Wikipedia” – masz rację! Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w największym projekcie społecznym w historii ludzkości. Ale czy wiesz, że Wikipedia ma rodzeństwo? Dwanaście różnorodnych siostrzanych inicjatyw otwiera drogę do wolnej wiedzy. Dołącz do nas, by dowiedzieć się, czym są, kto za nimi stoi i dlaczego wolna wiedza jest tak ważna.

Chociaż wielu osobom gry wideo kojarzą się przede wszystkim z rozrywką, mogą być – a raczej zawsze są – potężnymi obiektami retorycznymi przekazującymi swoim użytkownikom złożone przesłania ideologiczne: polityczne, społeczne czy ekonomiczne. W czasie prelekcji wyjaśnię, jak takie przesłania są konstruowane, zwracając szczególną uwagę na tzw. retorykę proceduralną – przekazywanie politycznych znaczeń przy pomocy mechaniki rozgrywki.

Czy gry wideo to część dziedzictwa kulturowego – zarówno narodowego, jak i uniwersalnego? Jeśli tak, to jak należy je chronić? Jakie wyzwania stoją na tej drodze? Czy w tym zadaniu polegać mamy na prywatnych czy państwowych inicjatywach? W czasie prelekcji zaproponuję odpowiedzi na te i podobne pytania.