Nauki humanistyczno-społeczne

W ostatnich latach rola zwierząt w życiu człowieka nieustanie ulega zmianie. Dostrzegalne jest to szczególnie w postrzeganiu psów jako członków rodzin. Naukowcy z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego podejmą się rozważań nad tym zjawiskiem pod kątem moralnym i prawnym, a także przedstawią, na jakiej pozycji plasują się psy w porządkach prawnych różnych krajów na świecie. Zastanowimy się również nad prawami, jakie mają psy w naszych domach i miastach. Wykażemy, że czworonożni przyjaciele pełnią ważną rolę nie tylko w naszych domach.

Każdy z nas jest członkiem wspólnoty samorządowej. W naszych miastach żyjemy, pracujemy, odpoczywamy i realizujemy nasze pasje. Często nie zdajemy sobie jednak sprawy, że możemy, a wręcz powinniśmy oczekiwać od przedstawicieli „władzy” wsparcia w naszych codziennych problemach. Wspólnie z wiceprezydentem Będzina Konradem Dziubą podejmiemy refleksję nad rozwojem relacji mieszkańców z prezydentami miast. W trakcie panelu poruszymy m.in.

Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego. Jej zadania dotyczą większości spraw, takich jak: edukacja, podstawowa opieka zdrowotna czy sport i rozrywka. Jednym z dwóch organów gminy jest rada tworzona przez radnych wybieranych przez mieszkańców gminy spośród ich grona. Jakie są zadania rady gminy, czym się zajmują radni, z jaką sprawą możesz się zwrócić do radnego? Odpowiedzi na te i inne pytania zostaną udzielone podczas rozmowy z panem Łukaszem Borkowskim – przewodniczącym Rady Miasta Katowice. Rozmowę poprowadzi dr Roman Marchaj.

Samorząd terytorialny tworzą gminy, powiaty i województwa. Zakres zadań realizowanych przez gminy i powiaty jest w miarę dobrze znany, ponieważ te jednostki wykonują zadania, których my jako mieszkańcy jesteśmy bezpośrednimi adresatami. A jakie zadania realizuje województwo samorządowe? Jakie prawa mają mieszkańcy województwa? Jaka jest pozycja samorządu województwa względem gminy i powiatu? Odpowiedź na te i inne pytania uzyskacie podczas rozmowy z panią Joanną Bojczuk – członkiem zarządu Województwa Śląskiego. Rozmowę poprowadzi dr Roman Marchaj.

Działania Rzecznika Praw Obywatelskich są szeroko znane i uregulowane prawnie, lecz istnieje wiele obszarów, które pozostają niejasne lub mało nagłaśniane opinii publicznej. Dlatego wykład ma na celu przybliżenie roli, kompetencji i zadań RPO w Polsce, a także omówienie wyzwań i ograniczeń, z jakimi ten urząd musi się mierzyć. Odpowiemy na następujące pytania: Jakie sprawy mogą być rozpatrywane przez rzecznika? Czy istnieją obszary, w których RPO nie ma uprawnień, a opinia publiczna mogłaby się tego nie spodziewać?

Zapraszam na prelekcję, z której dowiesz się: jakie są podstawowe prawa ucznia, w jakich aktach prawnych zostały one zawarte, czy i jak mogą one być doprecyzowane lub zmieniane np. w statucie Twojej szkoły. Dowiesz się także, dlaczego warto znać jej statut, oraz co zrobić, jeśli Twoje prawa są naruszane – do kogo możesz się zwrócić o pomoc wewnątrz szkoły, a także poza nią.

Źródła egipskie z reguły przedstawiają władcę z jak najlepszej strony. Niekiedy znaleźć w nich można jednak również informacje o ciemniejszej stronie sprawowania władzy. Jednym z takich przypadków są teksty mówiące o spiskach haremowych. Najbardziej znany miał miejsce w czasach króla Ramzesa III z XX dynastii, który panował w XII wieku p.n.e., ale wygląda na to, że spiski przeciwko królowi organizowano już w czasach wielkich piramid, a więc w III tysiącleciu p.n.e. Kto spiskował przeciwko faraonowi? Co chciał osiągnąć i czy tego rodzaju spiski kończyły się powodzeniem?

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów cywilizacji starożytnego Egiptu jest jej niezwykłe pismo: hieroglify. Używane przez ponad 3500 lat stanowią one prawdziwy klucz do zrozumienia tej niezwykłej kultury. Jakie tajemnice skrywają rzeźbione na ścianach świątyń i grobowców znaki przedstawiające elementy świata otaczającego mieszkańców kraju nad Nilem? Kiedy i w jaki sposób rozszyfrowano zagadkę hieroglifów? Czy wszystkie inskrypcje zostały już odczytane? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w trakcie wykładu.

Od czasu uruchomienia ChatGPT w listopadzie 2022 r. krajobraz edukacyjny się zmienił. Nauczyciele mają dostęp do narzędzi usprawniających planowanie i ocenianie lekcji, a uczniowie mogą korzystać z tych samych narzędzi, aby usprawnić swoją pracę i naukę. Jednak generatywna sztuczna inteligencja stworzyła także uczniom możliwości „gry w system”. W tej prezentacji omówione zostaną niektóre zalety i wady sztucznej inteligencji w edukacji, odnosząc się przy tym do kwestii etycznych.

Maltretowanie dzieci jest problemem globalnym i może mieć konsekwencje na całe życie. Według Światowej Organizacji Zdrowia prawie 3 na 4 dzieci w wieku od 2 do 4 lat regularnie doświadcza kar fizycznych i/lub przemocy psychicznej ze strony rodziców i opiekunów. Jedna na 5 kobiet i 1 na 13 mężczyzn przyznaje, że doświadczyła wykorzystywania seksualnego w wieku od urodzenia do 17 lat. Konsekwencje złego traktowania w dzieciństwie mogą trwać przez całe życie i zakłócać rozwój, relacje oraz zdrowie fizyczne i psychiczne.