Czym jest błoto i czym są jego pokrewne formy – mokradło, bagno, torfowisko – w naszym myśleniu na temat środowiska, a także w krążących na temat naszej części Europy wyobrażeniach kulturowych? To pytanie uwzględnia nie tylko rozmaite formy relacji człowieka z żywiołami (wodą, ziemią), materią (zwłaszcza w jej brudzącej i nieczystej postaci), z formami krajobrazu (rzeka, łąka, pole, wraz z ich roślinnością i nieludzkimi mieszkańcami), klimatem (i degradacją środowiska) – ale także stosunek człowieka do obszarów wodno-błotnych, stanowiących ciekawy trop w literaturze i kulturze, który obrazuje postrzeganie Polski i polskości przez pryzmat pewnego zapóźnienia cywilizacyjnego. W trakcie wykładu zaprezentujemy współczesne rozumienie roli błot, mokradeł i torfowisk jako cennych zasobów przyrodniczych, a także pokażemy ich znaczenie w wybranych utworach polskiej i światowej literatury oraz dziełach najnowszej kinematografii za pomocą narzędzi ekokrytyki.
What is mud and its related forms - wetlands, swamps, peat bogs - in our thinking about the environment, as well as in the cultural ideas circulating about our part of Europe? This question can be asked very broadly, taking into account not only the various forms of human relations to the elements - water and earth, to matter, especially in its dirty and impure form, to landscape forms such as forest, river, meadow, field, along with their vegetation. and non-human inhabitants, to the climate and environmental degradation, but also - considering the attitude to wetlands as an interesting trope in literature and culture that illustrates the perception of Poland and Polishness through the prism of a certain civilizational backwardness. During the lecture, we will present the contemporary understanding of the role of mud, wetlands and peat bogs as valuable natural resources, and we will also show their importance in selected works of Polish and world literature and works of the latest cinematography using the tools of ecocriticism.