Ile czasu upływa od przeprowadzonych badań naukowych czy wydanej książki do upowszechnienia prezentowanych w niej wyników? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ale pewne jest, że popularyzatorzy i popularyzatorki nauki skracają ten czas. Można ich spotkać podczas Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice, ale także na co dzień: słuchając ich audycji radiowych, podczas wystąpień w szkołach, w trakcie lokalnych wydarzeń albo w globalnych serwisach wideo. Efekty pracy popularyzatorów nauki to także między innymi blogi i strony internetowe. Przynajmniej niektóre z tych licznych form i kanałów popularyzacji nauki chcielibyśmy zebrać w jednym miejscu, wyróżnić, a wybrane formy i osoby nagrodzić. Temu właśnie służy konkurs organizowany od 2020 roku, którego odbiorcami są wszyscy zainteresowani popularyzacją wiedzy – zarówno twórcy, jak i osoby, które poszukują takich treści.
Rezultatem konkursu jest przyznanie Nagród POP Science w następujących kategoriach:
● wideoblog,
● blog lub strona internetowa,
● podcast lub audycja radiowa,
● myśl globalnie, działaj lokalnie – środowisko akademickie,
● myśl globalnie, działaj lokalnie – mieszkańcy województwa śląskiego.
Nagrodę POP Science wyróżnia jej otwarty i powszechny charakter – każda zainteresowana osoba może przekazać pomysły nominacji lub zgłosić swoją własną inicjatywę czy rozwijany projekt. Pierwszym etapem konkursu ogłaszanym na wiosnę jest zgłaszanie kandydatur. Następnie Jury, złożone głównie w dotychczasowych laureatek i laureatów przyznaje punkty. Propozycje z największą liczbą głosów przechodzą do drugiego etapu, kiedy ogłaszana jest lista nominowanych – po trzy nominacje w każdej z pięciu kategorii. Jesienią rozpoczyna się głosowanie dostępne dla wszystkich bezpłatnie na stronie www.slaskifestiwalnauki.pl (jedna osoba może oddać jeden głos, potwierdzając go poprzez adres e-mail).
W 2024 roku, w piątej edycji konkursu o Nagrodę POP Science łącznie we wszystkich kategoriach oddano ponad 23 tysiące głosów. Swoje finalne głosy oddaje również Jury Konkursu z zachowaniem proporcji 50% głosów internautów i 50% głosów Jury.
Uroczyste ogłoszenie rezultatów głosowania i wręczenie Nagród POP Science odbywa się pierwszego dnia Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice. Wówczas na scenę zapraszamy wszystkie osoby nominowane, a jedna z nich otrzymuje statuetkę i tytuł najlepszej popularyzatorki nauki lub najlepszego popularyzatora nauki w danej kategorii.
Konkurs poza ogólnopolskim charakterem zwraca uwagę na aspekt lokalny, regionalny. Chcemy pokazywać osoby działające na rzecz popularyzacji wiedzy, które zajmują się tym tuż obok nas. Dlatego też Nagroda POP Science mocno akcentuje hasło, by myśleć globalnie, ale działać lokalnie – a wszystko to na rzecz wspólnego celu, by nauka była bliżej. Na wielu różnych poziomach.
W dotychczasowych pięciu edycjach Nagrody POP Science Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE laureatami i laureatkami zostali:
1) w kategorii wideoblog:
● dr Dawid Myśliwiec za wideoblog „Uwaga! Naukowy Bełkot” (2020)
● Huyen Pham oraz Marcin Nguyen za wideoblog „emce kwadrat” (2021)
● Dawid Łasiński, twórca kanału „Pan Belfer” (2022)
● Twórcy wideobloga „Niepodręcznik oceaniczny” (2023)
● dr Łukasz Lamża – twórca wideobloga „Czytamy naturę” (2024)
2) w kategorii strona internetowa lub blog:
● Ola i Piotr Stanisławscy za bloga „Crazy Nauka” (2020)
● Zespół redagujący stronę „Szczepienia – rozwiewamy wątpliwości” (2021)
● Twórcy „Nauki o klimacie” (2022)
● dr hab. inż. Katarzyna Siuzdak, prof. IMP PAN oraz dr hab. Katarzyna Grochowska, autorki profilu na Instagramie „science_mission” (2023)
● Karol Wójcicki za stronę i profil „Z głową w gwiazdach” (2024)
3) w kategorii podcast lub audycja radiowa:
● Ola i Piotr Stanisławscy za audycję „Homo Science” w radiu TOK FM (2020)
● dr Maciej Korkuć za audycję „Datownik historyczny” w RMF Classic (2021)
● Katarzyna Głuch-Juszkiewicz, dziennikarka Polskiego Radia Katowice za audycję i podcast „Nauka Każdego Dnia” (2022)
● Karolina Głowacka tworząca „Radio Naukowe” (2023)
● podcast „Pogadajmy o nauce”, realizowany przez Centrum Promocji i Komunikacji Politechniki Śląskiej (2024)
4) w kategorii myśl globalnie, działaj lokalnie – środowisko akademickie (osoby zatrudnione w uczelniach województwa śląskiego):
● prof. dr hab. Piotr Skubała (2020) z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
● dr hab. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska, prof. Politechniki Śląskiej (2021)
● dr hab. n. med. Krzysztof Nowosielski, prof. Śląskiego Uniwersytetu Medycznego (2022)
● dr Bartłomiej J. Gabryś z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (2023)
● dr inż. Anna Byczek-Wyrostek z Politechniki Śląskiej (2024)
5) w kategorii mieszkańcy województwa śląskiego:
● dr Ryszard Kulik (2020)
● dr inż. Marcelina Jureczko (2021)
● Michał Szydłowski, Laboratorium Pana Korka (2022)
● Damian Dąbrowski, Planetarium Śląskie – Park Nauki oraz profil Prognoza Pogody i strona Pogoda dla Śląska (2023)
● dr inż. Edyta Łaskawiec, prowadzi miniblog na Instagramie wastewater_based.doctor (2024)
Od 2023 roku wręczana jest również Nagroda Specjalna POP Science – Wybitny Popularyzator. Tytuł taki otrzymali:
● Wiktor Niedzicki, dziennikarz radiowy i telewizyjny, zrealizował kilkaset programów popularnonaukowych
● dr Tomasz Rożek, który m.in. prowadzi kanał na YouTubie „Nauka. To Lubię”, gdzie publikuje pop-naukowe filmy, a także fanpage oraz stronę internetową o tej samej nazwie