Geograf, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Glacjolog, badacz Arktyki. Specjalizuje się w poznawaniu interakcji klimatu i oceanu z lodowcami.
Nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Śląskim od 1975 r. Dziekan Wydziału Nauk o Ziemi (1993–1996 i 2002–2008) oraz Prorektor ds. Nauki i Współpracy Krajowej i z Zagranicą (1996–1999). Kierował Katedrą Geomorfologii na Wydziale Nauk o Ziemi UŚ (2005–2019). Inicjator Centrum Studiów Polarnych oraz jego przewodniczący (2013–2024). Członek Prezydium Komitetu Badań Polarnych PAN i jego były przewodniczący (2008–2018).
Prowadził badania na Spitsbergenie, Islandii oraz Alasce, a także w Tarach i Himalajach. Kierownik ponad 30 wypraw na Spitsbergen w Arktyce. Rozwinął szeroką współpracę międzynarodową w badaniach glacjologicznych Arktyki. Opublikował trzy książki i ponad 100 artykułów naukowych, głównie w czasopismach międzynarodowych. Twórca polskiej szkoły glacjologii.