Kulturowy wpływ sztucznej inteligencji na naukę, inżynierię, etykę i biznes
Sztuczna inteligencja jest planetarną prowokacją dla ludzkości. Pyta człowieka o jego podstawowe prerogatywy: język, wizję, działanie. W złotym wieku tej nowej symulacji obliczeniowej sztuczna inteligencja jest rewolucją epistemologiczną o równym lub większym wpływie niż rewolucja eksperymentalna z XVI i XVII wieku. Obejmuje naukę w równym stopniu naukę, jak i inżynierię, oraz wpływa na społeczeństwo i gospodarkę, wytwarzając i pobudzając innowacje kulturowe (od etyki, przez ekonomię, po politykę) niezbędne, aby XXI wiek mógł prosperować dzięki nowym paradygmatom i kulturom.
Sztuczna inteligencja, etyka i ryzyko
Czy maszyny są moralne? W jakim zakresie czatboty mogą być etyczne? Czy AI jest dla nas konkurencją? Starsze pokolenia boją się AI w roli Terminatora. Młodsze niepostrzeżenie poświęcają swoją decyzyjność i niezależność w imię wygody. Jednak we wszystkich pokoleniach technologie sztucznej inteligencji wywołują wiele wątpliwości w zakresie oceny moralnej, ryzyka agregacji prywatnych danych, rozwoju prognostyki społecznej na podstawie danych behawioralnych, wreszcie – delegowania procesu decyzyjnego na maszyny.
Zarządzanie naszym osobistym cyfrowym kapitałem poznawczym
Osobisty cyfrowy kapitał poznawczy (PDCC) reprezentuje unikalny zbiór cyfrowo przechowywanej wiedzy, umiejętności i doświadczeń jednostki, podczas gdy publiczny lub zbiorowy cyfrowy kapitał poznawczy (CDCC) obejmuje ogromną, zbiorową bazę wiedzy dostępną za pośrednictwem Internetu i systemów sztucznej inteligencji. Koncepcja „osobistego” cyfrowego kapitału poznawczego pojawia się jako odpowiedź na rosnący trend eksternalizacji poznawczej w epoce cyfrowej, gdy jednostki w coraz większym stopniu przenoszą swoje osobiste funkcje poznawcze na urządzenia cyfrowe i bazy danych.
Sztuczna inteligencja może znacząco przyczynić się do wzmocnienia pozycji kobiet.
Wśród korzyści dla kobiet sztuczna inteligencja zapewnia już lepszy dostęp do edukacji i rozwoju umiejętności oraz nowych możliwości zatrudnienia; promuje niezależność finansową oraz uczestnictwo w życiu społecznym i politycznym; przeciwdziała także uprzedzeniu i przemocy związanej z płcią, a także rozprawia się z dezinformacją i stereotypami dotyczącymi płci. Chciałbym zilustrować te trendy i korzyści, także w świetle generatywnej sztucznej inteligencji, która stawia mężczyzn i kobiety na równi, jeśli chodzi o upraszczanie uciążliwych zadań i zwiększanie kreatywności.
Sztuczna inteligencja w medycynie i technologiach wspomagających
Sztuczna inteligencja zmienia życie lekarzy i pacjentów, wprowadzając innowacje w badaniach medycznych w wielu dyscyplinach, w farmakologii oraz w procesie leczenia. Jednocześnie obecność AI w medycynie jest obszarem, który budzi wiele lęków społecznych – przekazanie decyzyjności maszynom w zakresie decydowania o ludzkim zdrowiu i życiu wydaje się barierą, której nie chcemy przekraczać.
Mówiące białe laski, towarzyskie okulary, roboty przewodnicy – jak AI zmieniła technologie asystujące dla niewidomych
ChatGPT I podobne narzędzia oparte na dużych modelach językowych (LLM) i modelach języka wizyjnego (VLM) wywołały kolejną rewolucję w technologiach asystujących dla niewidomych. Aplikacje do rozpoznawania obrazu opisują świat lepiej od wielu ludzi, a ponadto, jak to już kiedyś przewidział Stanisław Lem w „Powrocie z gwiazd”, nie dziwią się żadnemu pytaniu. Za pomocą inteligentnych okularów niewidomy nie tylko może zorientować się w przestrzeni, ale np. uzyskać całkiem dobry opis pracy pokazywanej w galerii sztuki współczesnej.
Z Księżyca spadła. Kiedy kobieta wysyła na Księżyc kobietę
Dr Anna Chrobry urodzona w województwie śląskim, gdzie również zaczęła swoją kosmiczną przygodę w Planetarium Śląskim w ramach praktyk studenckich, opowie o ekscytujących osiągnięcia programu Artemis i jego roli w podróży z powrotem na Księżyc oraz dalej na Marsa. Już za dwa lata, w 2026 roku, wrócimy na Księżyc. Nowy program księżycowy został nazwany Artemis od imienia greckiej bogini łowów i siostry bliźniaczki Apolla.
Dlaczego powinniśmy zawsze dwa razy zastanowić się nad wykorzystaniem sztucznej inteligencji?
Najpotężniejsze narzędzia sztucznej inteligencji rzeczywiście generują zdumiewające rezultaty. Aby osiągnąć znaczące i trwałe wyniki dzięki sztucznej inteligencji, najważniejsze jest zrozumienie jej podstawowych ograniczeń. Ta sesja mówi o niedociągnięciach AI – a może raczej o niedociągnięciach w ludzkiej świadomości? Krótkie wyjaśnienie, jak faktycznie działają algorytmy AI, a następnie kilka praktycznych przykładów poważnych niepowodzeń spowodowanych nieprzemyślanym i niedoinformowanym wykorzystaniem sztucznej inteligencji.
Obywatelskie dane dla AI – siła społeczności w erze sztucznej inteligencji
W erze sztucznej inteligencji dane stały się nową walutą wiedzy i innowacji. W jaki sposób lokalne społeczności, seniorzy i grupy obywatelskie mogą włączyć się w ten proces, tworząc zestawy danych odzwierciedlające lokalną kulturę, tradycje i wartości? Ta prelekcja pokaże, jak inicjatywy oddolne mogą przyczynić się do powstawania etycznych, zróżnicowanych i społecznie użytecznych modeli AI. Omówimy inspirujące przykłady, wyzwania oraz korzyści wynikające z obywatelskiego tworzenia danych, które mogą stać się nośnikiem lokalnej tożsamości w globalnym cyfrowym świecie.