Kryptonim „Reżyser”. Kazimierz Kutz pod lupą bezpieki

Kazimierz Kutz (1929–2018) to jeden z najważniejszych reżyserów powojennego kina polskiego. Związany z Górnym Śląskiem, przez pewien czas mieszkał w Katowicach, gdzie kierował Zespołem Filmowym „Silesia”. Już od początku lat 70. XX wieku reżyserem zainteresowała się komunistyczna policja polityczna – Służba Bezpieczeństwa, która wszczęła trwającą kilkanaście lat inwigilację twórcy. Prowadzono ją pod kryptonimem „Reżyser”. Na podsłuchu znalazło się mieszkanie i telefon Kutza, donoszono o jego wypowiedziach. SB starało się także mu zaszkodzić, np. wpływając na władze uniwersyteckie, aby nie zatrudniały go jako wykładowcy. 14 XII 1981 r. Kutz został internowany i osadzony w więzieniu. Przyczyną obserwacji i represji było przekonanie SB, że reżyser reprezentuje bardzo krytyczne stanowisko wobec systemu PRL, wobec Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i jej polityki wobec kultury i sztuki oraz polityki wobec Górnego Śląska. Wykład oparty jest na zachowanych archiwaliach SB.