Biologia

„Astrobiologia” to zupełnie nowa dziedzina nauki, obejmująca badania nad pochodzeniem i granicami życia na naszej planecie oraz nad miejscami, gdzie życie może istnieć poza Ziemią. Ale czym właściwie jest „życie” i jak pojawiło się w naszym świecie? Jakie są najbardziej ekstremalne warunki, jakie życie lądowe może tolerować? I jak w rzeczywistości wyglądałby obcy – jak realistyczne są formy życia wyobrażane przez lata w powieściach i filmach science fiction?

„Astrobiologia” to zupełnie nowa dziedzina nauki, obejmująca badania nad pochodzeniem i granicami życia na naszej planecie oraz nad miejscami, gdzie życie może istnieć poza Ziemią. Ale czym właściwie jest „życie” i jak pojawiło się w naszym świecie? Jakie są najbardziej ekstremalne warunki, jakie życie lądowe może tolerować? I jak w rzeczywistości wyglądałby obcy – jak realistyczne są formy życia wyobrażane przez lata w powieściach i filmach science fiction?

Ocean Literacy to koncepcja rozumienia wzajemnych relacji między człowiekiem a oceanem, obejmująca zarówno wpływ oceanu na nas, jak i nasz wpływ na ocean. Idea ta powstała w USA w 2004 roku w wyniku współpracy naukowców, nauczycieli i edukatorów, zaniepokojonych marginalizacją edukacji morskiej. Jej celem było określenie kluczowej wiedzy o oceanach, jaką powinno mieć społeczeństwo, oraz rozpoczęcie ogólnokrajowej kampanii edukacyjnej. Koncepcja szybko rozprzestrzeniła się w Europie, zyskując coraz większe uznanie.

Czy rośliny mogą wygrać w świecie wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi? W świecie, gdzie woda staje się luksusem, rośliny wchodzą na wyższy poziom adaptacji, oszczędzając każdą kroplę, jakby chodziło o ostatni level w grze wideo? Nawet najbardziej dopracowane strategie nie zawsze wystarczą, więc badam, które geny i szlaki metaboliczne na poziomie molekularnym pozwalają roślinom przetrwać tam, gdzie każdy błąd kosztuje… życie.

Czy wiesz, które danie nielegalnie podaje się w gazecie? Która francuska aktorka sypiała w trumnie? W jakim celu cadillac wjechał w 1975 r. w podpaloną piramidę z telewizorów? Co łączy te wszystkie pytania? Jeśli Twoja odpowiedź brzmi: „Wikipedia” – masz rację! Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w największym projekcie społecznym w historii ludzkości. Ale czy wiesz, że Wikipedia ma rodzeństwo? Dwanaście różnorodnych siostrzanych inicjatyw otwiera drogę do wolnej wiedzy. Dołącz do nas, by dowiedzieć się, czym są, kto za nimi stoi i dlaczego wolna wiedza jest tak ważna.

Rozwój nauki potwierdził to, co stało się oczywiste dla Darwina: niektóre zwierzęta posługują się świadomością, doznają cierpienia i przyjemności, a więc mają te same co ludzie potrzeby i interesy, a ich życie ma wewnętrzną (immanentną) wartość, czyli są celami samymi w sobie i nie powinny być traktowane wyłącznie jako środki do celu, np. jako modele do badania ludzkich chorób. Traktowanie zwierząt przez społeczność naukową ma szczególne znaczenie, bo stanowi punkt odniesienia dla innych dziedzin.

Powszechnie panuje twierdzenie, że nauka i religia są kompatybilne, ponieważ istnieje wielu naukowców zajmujących się religią, a także autorytetów religijnych przyjaznych nauce. Jednak to twierdzenie jest błędne, ponieważ ci ludzie jednocześnie przyjmują dwa różne i niezgodne „sposoby poznawania” prawdy o naszym wszechświecie. W tym wykładzie zdefiniuję „religię” i „naukę” oraz wyjaśnię, w jakim sensie postrzegam je jako niezgodne. Wniosek jest taki, że tylko zestaw narzędzi współczesnej nauki może nam powiedzieć, co jest naprawdę prawdą empirycznie.

Pomimo gór dowodów z różnych dziedzin nauki potwierdzających pogląd, że ewolucja miała miejsce (i jest napędzana w dużej mierze przez dobór naturalny), wielu ludzi nadal nie akceptuje ewolucji. W tym wykładzie podsumowuję dowody z różnych dziedzin, które razem potwierdzają prawdę o ewolucji. Mimo to ponad 70% Amerykanów nie wyznaje formy ewolucji naturalistycznej, której uczę moich studentów i wymienię kilka powodów, dla których tak się dzieje.

Wyobraź sobie, że zabierasz mikroskop zamieniony w smartfona na pustą działkę i odkrywasz rzadką murarkę, która buduje swoje gniazdo w pustych muszlach ślimaków. Albo miniaturowego pająka, który poluje na mrówki i nosi ich zwłoki. Z zespołem naukowców-obywateli właśnie to zrobił Menno Schilthuizen – jeden z przykładów kampanii biologa ewolucyjnego mającego na celu przeniesienie nauk przyrodniczych do krajobrazu miejskiego, w którym żyje dziś większość z nas.

Maszerujemy w stronę przyszłości, w której trzy czwarte ludzkości żyje w miastach, a duża część lądu naszej planety jest zurbanizowana. Skoro większość pozostałej części zajmują gospodarstwa, pastwiska i plantacje w kształcie człowieka, dokąd może jeszcze udać się natura? Istnieje jedna możliwość: do miast. A w miarę jak coraz więcej dzikich zwierząt tworzy nowe nisze wśród ludzi, ewolucja przybiera zaskakujący obrót.