Rok 1945 na Górnym Śląsku – ustalenia i dezyderaty badań historycznych

Trudno o drugą tak istotną datę w XX-wiecznych dziejach Europy Środkowo-Wschodniej jak rok 1945. Dla takich pogranicznych regionów jak Górny Śląsk wydarzenia tego roku miały bardzo specyficzny charakter – region ten przed wojną był podzielony między Polskę i Niemcy. Kiedy w końcu stycznia 1945 r. dotarły tu oddziały Armii Czerwonej, inaczej potraktowały dawną polską część regionu, inaczej część niemiecką. To zwłaszcza zachodni Górny Śląsk ogromnie ucierpiał wskutek brutalności wojsk sowieckich. Masowe morderstwa na ludności cywilnej, powszechne gwałty na kobietach, wywózka ponad 46 tys. mężczyzn do robót przymusowych w Sowietach, demontaż i niszczenie infrastruktury przemysłowej – takie były pierwsze miesiące sowieckiej okupacji Bytomia, Gliwic, Zabrza, Raciborza czy Opola. Jakie są ustalenia dzisiejszych badań historycznych? Czy historykom udało się opisać ten trudny czas? Czego jeszcze nie wiemy o tym okresie? Opowiedzą o tym nasi historycy.