Religia lub etyka

Podczas wydarzenia poznamy osoby nominowane oraz laureatki i laureatów Nagrody POP Science Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE 2024. Wyróżnienie to przyznawane jest osobom i przedsięwzięciom popularyzującym naukę w trzech kategoriach ogólnopolskich (wideoblog, strona internetowa/blog, audycja radiowa/podcast) oraz dwóch kategoriach regionalnych pod wspólną nazwą – myśl globalnie, działaj lokalnie –- odrębnie dla osób zatrudnionych na uczelniach regionu oraz mieszkańców województwa śląskiego.

Corocznie publikuje się miliony artykułów naukowych, dotyczących setek różnych tematów badawczych. Jak się w tym połapać i jak znaleźć w uniwersum nauki coś dla siebie? Podczas warsztatów siądziemy z rozmaitymi narzędziami online, które mogą nam w tym pomóc. Praca ze smartfona jest możliwa, ale zachęcam do przyjścia ze swoim laptopem.

Ostatnim wydarzeniem na scenie Czytamy naturę będzie spotkanie z Łukaszem Lamżą w konwencji AMA, czyli: Ask Me Anything. Wpadaj więc śmiało, aby zapytać o cokolwiek!

Zbierało się na tę rozmowę już od dłuższego czasu. Podczas debaty Łukasz Lamża i Tomek Miller spróbują dogadać się w sprawie tego, co by to właściwie znaczyło, że świat jest matematyczny. A może jest „tylko” matematyzowalny? A może jest jeszcze inaczej? Wpadnijcie posłuchać, a będzie też okazja dołączyć do rozmowy.

„Czytamy naturę” ma już 5 lat, podczas których opowiedziałem Wam prawie 700 artykułów naukowych ze wszystkich dziedzin nauki. Czy da się to wszystko jakoś sensownie podsumować? Czy da się w ogóle odpowiedzieć na pytanie: co się dzieje w nauce?

Sztuczna inteligencja jest planetarną prowokacją dla ludzkości. Pyta człowieka o jego podstawowe prerogatywy: język, wizję, działanie. W złotym wieku tej nowej symulacji obliczeniowej sztuczna inteligencja jest rewolucją epistemologiczną o równym lub większym wpływie niż rewolucja eksperymentalna z XVI i XVII wieku. Obejmuje naukę w równym stopniu naukę, jak i inżynierię, oraz wpływa na społeczeństwo i gospodarkę, wytwarzając i pobudzając innowacje kulturowe (od etyki, przez ekonomię, po politykę) niezbędne, aby XXI wiek mógł prosperować dzięki nowym paradygmatom i kulturom.

Czy maszyny są moralne? W jakim zakresie czatboty mogą być etyczne? Czy AI jest dla nas konkurencją? Starsze pokolenia boją się AI w roli Terminatora. Młodsze niepostrzeżenie poświęcają swoją decyzyjność i niezależność w imię wygody. Jednak we wszystkich pokoleniach technologie sztucznej inteligencji wywołują wiele wątpliwości w zakresie oceny moralnej, ryzyka agregacji prywatnych danych, rozwoju prognostyki społecznej na podstawie danych behawioralnych, wreszcie – delegowania procesu decyzyjnego na maszyny.

Powszechnie panuje twierdzenie, że nauka i religia są kompatybilne, ponieważ istnieje wielu naukowców zajmujących się religią, a także autorytetów religijnych przyjaznych nauce. Jednak to twierdzenie jest błędne, ponieważ ci ludzie jednocześnie przyjmują dwa różne i niezgodne „sposoby poznawania” prawdy o naszym wszechświecie. W tym wykładzie zdefiniuję „religię” i „naukę” oraz wyjaśnię, w jakim sensie postrzegam je jako niezgodne. Wniosek jest taki, że tylko zestaw narzędzi współczesnej nauki może nam powiedzieć, co jest naprawdę prawdą empirycznie.

Stres uważany jest za nieodłączną konsekwencję rozwoju cywilizacyjnego. Badania pokazują, że drastycznie wzrósł odsetek osób, które nieustannie odczuwają stres. W 2022 r. stresu w pracy przynajmniej raz w tygodniu doświadczało aż 67% badanych, a to o 5 % więcej niż rok wcześniej. Blisko co piąty ankietowany Polak (22,15%) twierdzi, że codziennie doświadcza stresu. Przewlekły stres często prowadzi do zaburzeń związanych z funkcjonowaniem psychospołecznym, a także do chorób somatycznych.

Stojąc w Sali Pod Głowami na wzgórzu wawelskim, czujemy się nie tylko obserwowani przez patrzące na nas z góry oczy zamieszczonych w kasetonach postaci – w tym samym czasie z fryzu sali dociera do nas cicha opowieść o życiu, o szczęściu, o drodze każdego z nas. To opowieść sięgająca czasów antycznych, która była masowo czytana i adaptowana przez następne stulecia. Czym jest tak wpływowa Tablica Cebesa? Podczas wykładu prześledzimy wizualnie każdy fragment fryzu wawelskiego i odniesiemy go do sugerowanej postawy życiowej.