Debata

Jakie są kompetencje przyszłości, które powinniśmy posiąść, by nie czuć się zagrożeni na rynku pracy? Jak AI wpływa na nasze myślenie i zmienia nasze zdolności kognitywne? Wreszcie jakie powinny być szkoła i uniwersytet doby AI? A może sztuczna inteligencja sprawi, że instytucje te nie będą już potrzebne? Z całą pewnością przed edukacją stoją dziś nowe wyzwania, a być może i konieczność poważnych zmian systemowych. W takich sytuacjach testuje się różne modele, szuka nowych rozwiązań, autorskich pomysłów na twórcze wykorzystanie nowych technologii w procesie edukacyjnym.

Czy maszyny są moralne? W jakim zakresie czatboty mogą być etyczne? Czy AI jest dla nas konkurencją? Starsze pokolenia boją się AI w roli Terminatora. Młodsze niepostrzeżenie poświęcają swoją decyzyjność i niezależność w imię wygody. Jednak we wszystkich pokoleniach technologie sztucznej inteligencji wywołują wiele wątpliwości w zakresie oceny moralnej, ryzyka agregacji prywatnych danych, rozwoju prognostyki społecznej na podstawie danych behawioralnych, wreszcie – delegowania procesu decyzyjnego na maszyny.

Sztuczna inteligencja zmienia życie lekarzy i pacjentów, wprowadzając innowacje w badaniach medycznych w wielu dyscyplinach, w farmakologii oraz w procesie leczenia. Jednocześnie obecność AI w medycynie jest obszarem, który budzi wiele lęków społecznych – przekazanie decyzyjności maszynom w zakresie decydowania o ludzkim zdrowiu i życiu wydaje się barierą, której nie chcemy przekraczać.

Sztuczna inteligencja zmienia proces twórczy w wielu obszarach sztuki, redefiniując zarówno muzykę, malarstwo, rzeźbę, film, jak i sztukę mediów. Jak w tej perpektywie należy rozumieć kreatywność ludzką i maszynową? Czy AI jest twórcza czy tylko wykonuje algorytm, realizując polecenia człowieka? A może AI zastąpi artystów? Czy sztuka robotów i sztuka AI dalej potrzebują człowieka? Odkąd w 2018 roku dom aukcyjny Christie’s sprzedał obraz grupy Obvious, stworzony przy użyciu sztucznej inteligencji za ponad 400 tys. dolarów, odpowiedzi na te pytania stają się coraz bardziej palące.

Nauka tonie w oceanach danych. Technologie sztucznej inteligencji ułatwiają ich analizę, odnajdywanie ukrytych prawidłowości. Pomagają też formułować warte rozważenia koncepcje. W naukach ścisłych i przyrodniczych dzieje się tak od dziesięcioleci, ale nowe modele AI znajdują dziś zastosowanie także w innych naukach. Podsuwają rozwiązania problemów, z którymi badacze mierzyli się od dawna. Generują jednak nowe – prowokują choćby pytania o sposób, w jaki nauka będzie uprawiana w przyszłości.

Debata oksfordzka uczniów szkół średnich prezentująca argumenty za sztuczną inteligencją i przeciw niej – jako narzędziu twórczemu i odtwórczemu. W wydarzeniu wezmą udział minimum dwa zespoły z uprzednio zaproszonych placówek oraz osoby decydujące o wygranej, czyli jury lub publiczność. Jedna z drużyn będzie bronić tezy, że sztuczna inteligencja nie serwuje nam nowej epoki lenistwa, ale jest narzędziem i środkiem jak każdy inny wynalazek – w myśl tezy: czyż wszędzie chodzimy pieszo, skoro mamy auto, rower i transport publiczny?

Dyskusja na temat Europy Środkowej trwa od wielu lat i pewnie trwała będzie nadal. Czy należymy do tej części Europy, jakie są wyznaczniki „środkowoeuropejskości”, jaka była wspólna przeszłość? Te pytania stawiane są nie tylko w Polsce, ale też w innych krajach. W debacie wezmą udział naukowcy z Czech, Słowacji i Węgier oraz oczywiście z Polski. Poruszone zostaną problemy tożsamości Europy Środkowej, jej kultury, historii, wspólnych losów, wzajemnych relacji, stereotypów itp. Bowiem nie tylko my utożsamiamy się z tą częścią Europy, ale także nasi sąsiedzi.